Με το πολιτικό τοπίο να αλλάζει ταχύτατα τα τελευταία χρόνια, ιδέες που κάποτε ήταν στο περιθώριο της πολιτικής σκέψης, έρχονται στο προσκήνιο και αποκτούν στρατηγική σημασία. Οι πρόσφατες συναντήσεις του Υπουργού Μετανάστευσης Ν.Μηταράκη σε Πακιστάν και Μπαγκλαντές, εντάσσονται σ’ αυτή τη κατηγορία. Μέχρι σήμερα η διαχείριση του μεταναστευτικού είναι ταυτισμένη με τα απόνερα του πολέμου στη Συρία και όσους επιχείρησαν να χρησιμοποιήσουν τον ανθρωπιστικό διάδρομο ικανοποιώντας την πολιτική τους ατζέντα.
Στη συνείδηση των Ελλήνων μεταναστευτικό ίσον καραβάνια ανθρώπων στα νησιά, κλειστές δομές, εγκληματικότητα στην Ομόνοια, ανομία, αμέτρητα κονδύλια για να μετατραπεί η Ελλάδα σε αποθήκη ψυχών και εσχάτως η συνωμοσιολογία περί σχεδίου αντικατάστασης του ελλαδικού πληθυσμού. Για πρώτη φορά όμως, η Ελλάδα μιλά ανοιχτά για διασύνδεση του μεταναστευτικού, με την παραγωγική ανασυγκρότηση, σπάζοντας ένα ταμπού δεκαετιών.
Είναι κοινά αποδεκτό πως η ελληνική κοινωνία απαξίωσε τη δουλειά στα χωράφια, με τους αγρότες να μη μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες ή να εκμεταλλεύονται συγκυρία και την ανάγκη των μεταναστών για δουλειά. Τα γεγονότα της Μανωλάδας του 2013, τράβηξαν το χαλί. Σαράντα δύο εργάτες φράουλας με καταγωγή από το Μπαγκλαντές πυροβολήθηκαν, επειδή ζήτησαν τα δεδουλευμένα τους. Καταδικασμένη στις αίθουσες του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για ανεπάρκεια πρόληψης της δουλεμπορίας, η Ελληνική Πολιτεία ταπεινώθηκε διεθνώς και υποχρεώθηκε να καταβάλλει αποζημίωση 12.000-16.000 ευρώ σε κάθε έναν από τους 42.
Πως όμως αυτές οι δύο πραγματικότητες μπορούν να συγκεραστούν; To μεγαλύτερο πρόβλημα διαχρονικά, πέρα από την πολιτική βούληση, ήταν η δυνατότητα επαναπροώθησης των παράτυπων μεταναστών στις χώρες καταγωγής τους. Χώρες όπως το Πακιστάν, το Αφγανιστάν, το Ιράκ ή το Μπανγκλαντές για τους δικούς τους λόγους που συνήθως συνδέονται με πολιτικές σκοπιμότητες, δεν αποδέχονταν τους ανθρώπους αυτούς ως πολίτες τους. Και το πρόβλημα το επωμίζονταν η Ελλάδα. Από το 2014, η ελληνική Πολιτεία νομοθέτησε τη δυνατότητα σύναψης διμερών συμφωνιών, παρέχοντας αφενός τη δυνατότητα χρήσης εποχικών εργατών με δεδομένη διάρκεια άδειας διαμονής, συγκεκριμένο χρόνο παραμονής ανά έτος, όριο αριθμού και αφετέρου την υποχρέωση του κράτους καταγωγής, να αποδεχθεί πίσω αυτούς τους ανθρώπους όταν λήξει η προγραμματισμένη σύμβαση τους.
Σύμφωνα με το σχεδιασμό, η Ελλάδα θα δώσει τη δυνατότητα μεταβατικά σε 15.000 πολίτες από το Μπανγκλαντές που σήμερα διαμένουν στην Ελλάδα, να ενταχθούν στο καθεστώς νεότευκτων αδειών εποχικής εργασίας, με συγκεκριμένα δικαιώματα και υποχρεώσεις, έναντι της Πολιτείας. Άνθρωποι που μέχρι σήμερα υποκρινόμαστε πως δεν υπάρχουν, αλλά βγάζουν το ψωμί τους σε εκατοντάδες εστιατόρια των Αθηνών ή χωράφια της Βοιωτίας και της Ηλείας θα αποκτήσουν αναγνωρισμένη σχέση με την ελληνική Πολιτεία. Μετά την παρέλευση πενταετίας, θα είναι υποχρεωμένοι να επιστρέψουν στη χώρα τους και εκείνη δεσμεύεται να τους δεχτεί. Το κρίσιμο είναι ότι απαγορεύεται η οικογενειακή επανένωση, ο δικαιούχος έρχεται μόνος για μάξιμουμ 9 μήνες ανά έτος, με δικαίωμα ανανέωσης της σύμβασης έως και πέντε έτη, δίχως κανένα δικαίωμα πρόσβασης στην ιθαγένεια. Μια μεταρρύθμιση που εάν υλοποιηθεί με συνέπεια και στρατηγική, μπορεί να εξελιχθεί σε μια από τις εμβληματικότερες επιτυχίες της Κυβέρνησης σε ένα πολύ ευαίσθητο τομέα.