Με τη διαχείριση της πανδημίας σε εξέλιξη και τα απόνερα της διακυβέρνησης Τραμπ, ο Τζ.Μπάιντεν στελεχώνει το Λευκό Οίκο με έμπειρους συνεργάτες. Όλοι απέκτησαν κυβερνητική εμπειρία την περίοδο Ομπάμα, ενώ ο ίδιος ο εκλεγμένος Αμερικανός Πρόεδρος έχει μεγαλύτερη εμπειρία στις εξωτερικές υποθέσεις από επτά από τους τελευταίους οκτώ Προέδρους των ΗΠΑ.
Τα στελέχη που επέλεξε για το επιτελείο του, αποτελούν ίσως την πλέον συνεκτική ομάδα των τελευταίων δεκαετιών, με μακρά πορεία στο αντικείμενο τους και προφίλ που ταιριάζει στην εικόνα της πολυσυλλεκτικής Αμερικής. Όπως έχει διακηρύξει ο Μπάιντεν, στόχος της Προεδρίας του είναι μια Αμερική που θα ηγείται στο διεθνές σύστημα και δε θα παραιτείται από αυτό.
Η επιλογή του νέου επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας, A.Bliken, σηματοδοτεί το τέλος του εσωστρεφούς «Πρώτα η Αμερική» και υπογραμμίζει την πίστη στη διακρατική συνεργασία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τον επαυξημένο ρόλο των ΗΠΑ στις παγκόσμιες υποθέσεις. Αντίστοιχα, η επιστράτευση μιας προσωπικότητας, όπως ο Τζ.Κέρι για το χαρτοφυλάκιο της Κλιματικής Αλλαγής, αποτελεί ξεκάθαρη πρόθεση των ΗΠΑ να πρωταγωνιστήσουν στις πολιτικές μείωσης των εκπομπών αερίου, τις οποίες είχε μπλοκάρει η παρούσα ηγεσία του Λευκού Οίκου.
Σε αδρές γραμμές, οι προτεραιότητες της νέας ηγεσίας είναι τρεις. Η ανάκτηση του κύρους της χώρας. Η ενίσχυση των συμμαχιών ως κλειδί για την αμερικανική ηγεμονία, αλλά και η παλινόρθωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, που δοκιμάστηκε σκληρά από την έλλειψη εμπιστοσύνης του Ντ.Τραμπ.
Σ’ αυτή την κατεύθυνση, η προσπάθεια αποκατάστασης της ηθικής, οικονομικής και διπλωματικής ηγεσίας των ΗΠΑ στον κόσμο, πρέπει να θεωρείται δεδομένη. Όσοι περιμένουν όμως, μια στροφή 180 μοιρών στα αμερικανικά συμφέροντα θα διαψευσθούν. Το 2021 δεν είναι 2012. Η αναγνώριση της Κίνας ως σημαντικού αντιπάλου είναι μια πραγματικότητα που ο Ντ.Τραμπ ανέδειξε. Σύμφωνα όμως με το νέο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας, η πίεση που πρέπει να ασκηθεί στο Πεκίνο πρέπει να εκκινεί από τις προφανείς αδυναμίες της ανερχόμενης υπερδύναμης, όπως τα ζητήματα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ο σεβασμός του κράτους δικαίου.
Είναι γεγονός πως ο Ντ.Τραμπ έθεσε ορισμένα σωστά ζητήματα σε ότι αφορά τα εθνικά συμφέροντα των ΗΠΑ. Ο τρόπος όμως που επέλεξε να το κάνει, στην ουσία υπονόμευσε το κύρος της Αμερικής. Εκβίασε τους Ευρωπαίους για να πληρώνουν περισσότερα στο ΝΑΤΟ, αποσύροντας στρατιώτες από τη Γερμανία. Συνάντησε τον ηγέτη της Β.Κορέας, αλλά διαπραγματεύτηκε μαζί του δίχως κανένα σχέδιο. Απέσυρε στρατεύματα από τη Συρία, εγκαταλείποντας τους Κούρδους, που για δεκαετίες ήταν σύμμαχοι των ΗΠΑ, ενώ η Τουρκία αγόρασε ρωσικούς S-400, όταν ο ίδιος διατηρεί θερμές σχέσεις με τον Τ.Ερντογάν.
Η νέα προσέγγιση στην εξωτερική διάσταση των ΗΠΑ όμως, θα δοκιμαστεί. Πολλά θα εξαρτηθούν από τους κομματικούς συσχετισμούς στη Γερουσία, αλλά και τη συνοχή του Δημοκρατικού κόμματος, όπου ο βαθύς διχασμός με την αριστερή πτέρυγα αναμένεται να δημιουργεί συχνά προβλήματα στις πολιτικές επιδιώξεις του Λευκού Οίκου. Παρ’ όλα αυτά, κάθε μία από τις μέχρι σήμερα επιλογές του Τζ.Μπάιντεν, αποτελεί ένα μήνυμα οριστικής επιστροφής στην κανονικότητα και αυτό από μόνο του γεννά νέες ισορροπίες στα περιφερειακά συστήματα, όπως αυτό της Μεσογείου, που μας ενδιαφέρει.
*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Παραπολιτικά», το Σάββατο 28 Νοεμβρίου.