Η αλλαγή στην ηγεσία του Λευκού Οίκου ήταν αυτονόητο πως θα έφερνε αλλαγή και στο ύφος της αμερικανικής διπλωματίας. Όχι όμως και στους στρατηγικούς στόχους. Όπως είχαμε γράψει πριν εβδομάδες, ο νέος επικεφαλής του State Department, Αντ.Μπλίνκεν, θεωρεί πως η πίεση προς την Κίνα θα πρέπει να εστιαστεί στα σημεία, που το Πεκίνο είναι ευάλωτο, όπως το ζήτημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και το Περιβάλλον. Κι’ απ’ ότι φαίνεται, έπεισε και την Ευρώπη, τρεις μόλις μήνες πριν τη διμερή ανακοίνωση της νέας σινοευρωπαϊκής εμπορικής συμφωνίας.
Σύμφωνα με έγγραφα που διέρρευσαν στα τέλη του 2019, περισσότεροι από 1 εκατ. Ουιγούροι κρατούνται σε «στρατόπεδα επανεκπαίδευσης» στη βορειοδυτική επαρχία Ξινγιάνγκ, δίχως να τους έχουν απαγγελθεί κατηγορίες. Εθνοτική ομάδα με τουρκογενή γλώσσα και μουσουλμανικό θρήσκευμα, οι Ουιγούροι έχουν δεσμούς με την Τουρκία και το Αφγανιστάν. Το γεγονός αυτό θεωρείται απειλή για την εσωτερική ασφάλεια από τις Κινεζικές αρχές, που αρνούνται κάθε διεθνή συζήτηση για το θέμα και την κατάσταση στην περιοχή.
Με αυτή την αφορμή, Ευρωπαϊκή Ένωση, ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο και Καναδάς επέβαλαν κυρώσεις σε τοπικούς αξιωματούχους της επαρχίας Ξινγιάνγκ, προκαλώντας την αντίδραση της Κίνας. Ταυτόχρονα, η απόφαση κορυφαίων δυτικών εταιριών ένδυσης να σταματήσουν την εισαγωγή βαμβακιού από την Ξινγιάνγκ, εξ’ αιτίας των αποκαλύψεων για εργοστάσια εξαναγκαστικής εργασίας και παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, έριξε λάδι στη φωτιά. Ακολούθησε πογκρόμ αντιδυτικών δηλώσεων από στελέχη της τοπικής κυβέρνησης, ενώ διάσημοι Κινέζοι καλούν μέσω κοινωνικών δικτύων τα 1.4 δισ. καταναλωτών να μποϋκοτάρουν τις συγκεκριμένες ευρωπαϊκές μάρκες ένδυσης. Επισήμως η κινεζική ηγεσία αρνείται πως υποκινεί τις αντιδράσεις, όμως ο εκπρόσωπος τύπου της επαρχίας Ξινγιάνγκ κατηγόρησε την Ευρώπη και τις ΗΠΑ για ρατσισμό, αποικιοκρατία και ιστορικό εμπορίας σκλάβων, κάνοντας αναφορές στους Ναζί και την γαλλο-αλγερινή διένεξη.
Δεν είναι λίγοι οι αναλυτές, που εκτιμούν πως μέχρι σήμερα με τις ευρείες επενδύσεις, το Πεκίνο «εξαγοράζει» τη σιωπή των δυτικών κυβερνήσεων για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο εσωτερικό της αχανούς χώρας. Αντίστοιχη κριτική ασκείται τελευταία και στην Τουρκία, με την κυβέρνηση Ερντογάν να υπογράφει διμερή συμφωνία έκδοσης των ομογενών και ομόθρησκων Ουιγούρων, που έχουν καταφύγει για άσυλο στη χώρα, με «αντάλλαγμα» πρόσβαση στο κινεζικό εμβόλιο για την πανδημία.
Σε αντίθεση με τις ΗΠΑ ή την Αυστραλία πάντως, η Κίνα αντιμετώπιζε την Ευρωπαϊκή Ένωση ευνοϊκότερα μέχρι σήμερα, σε μια προσπάθεια να διχάσει το ευρωατλαντικό μέτωπο, γνωρίζοντας τα σημαντικά οικονομικά συμφέροντα των κρατών μελών στην κινεζική αγορά. Η συντονισμένη απόφαση για κυρώσεις, που δεν αποκλείεται να είναι ένα πρώτο μήνυμα του Λευκού Οίκου προς το Πεκίνο, φαίνεται πως οδήγησε σε αλλαγή στάσης. Εάν παγιωθεί μια τέτοια «ψυχροπολεμική» κατάσταση πάντως, αφενός η Κίνα θα απολέσει τη μέχρι σήμερα ελευθερία κινήσεων της στο διεθνές σύστημα, αλλά ο μεγάλος χαμένος δεν θα είναι άλλος από τη ευρωπαϊκή βιομηχανία, η οποία θα υποστεί ένα βαρύ πλήγμα, καθώς δεν αποκλείεται η νέα εμπορική συμφωνία, να μπει στο ψυγείο.
Σε κάθε περίπτωση πάντως, το Σινικό Τείχος δε φωτίστηκε στα χρώματα της ελληνικής σημαίας για την 25η Μαρτίου. Με αρκετά Μέσα να συμπεριλαμβάνουν την άρνηση αυτή, στις παράπλευρες απώλειες της σινο-ευρωπαϊκής σύγκρουσης και την άρνηση της Ελλάδα να μπλοκάρει τις ευρωπαϊκές κυρώσεις.