Στα τέλη του 2019, παραμονές της Διάσκεψης της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας, ο Γάλλος Πρόεδρος, είχε σοκάρει τα ευρωπαϊκά Μέσα, χαρακτηρίζοντας το ΝΑΤΟ «εγκεφαλικά νεκρό». Και δεν είχε πολύ άδικο. Η έλλειψη σοβαρής απειλής για τη συλλογική ασφάλεια, που προκλήθηκε σταδιακά από την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, άφησε τη Συμμαχία δίχως σημαντικό διακύβευμα. Είναι χαρακτηριστικό πως σε επιχειρησιακό επίπεδο, μόλις το Μάιο του 2019, οι επικεφαλής της Άμυνας των συμμαχικών χωρών, κατάφεραν να συνυπογράψουν μια νέα στρατιωτική στρατηγική – το πρώτο τέτοιο έγγραφο από τα τέλη της δεκαετίας του 1960! Όταν μάλιστα συναντήθηκαν οι επικεφαλής της συμμαχίας μια εβδομάδα μετά, η ατζέντα ήταν σχεδόν διεκπεραιωτική. Βασική έγνοια όλων, ήταν να μη μπλέξει με τις υποθέσεις τους ο Ντ.Τράμπ. Η τελική διακήρυξη της Διάσκεψης ήταν ανάλογης διάθεσης, έχοντας μέγεθος μόλις εννέα παραγράφων.
Η εποχή όμως αυτή, μοιάζει να είναι παρελθόν. Μαζί με τις άβολες αλήθειες του τέως Αμερικάνου Προέδρου για την απροθυμία των Ευρωπαίων να αυξήσουν τις δαπάνες για την Άμυνα τους. Την εβδομάδα που ολοκληρώθηκε, μέσα σε εικοσιεννιά παραγράφους, οι ηγέτες του ΝΑΤΟ συμφώνησαν στις νέες προτεραιότητες και προκλήσεις της Συμμαχίας, επικυρώνοντας ουσιαστικά το νέο κλίμα στις διατλαντικές σχέσεις. Την επιστροφή στην πολυμερή διπλωματία ‘παλιάς σχολής’ που άνθισε τη δεκαετία του 90’. Και υπεύθυνος για αυτό, είναι ένας πολιτικός που καθορίστηκε από εκείνη την εποχή, έχοντας σήμερα δίπλα του, στελέχη με την ίδια αξιακή αντίληψη.
Με αρχή τη συμβιβαστική συμφωνία σε επίπεδο G7, που φέρνει ξανά στο προσκήνιο τα ‘προοδευτικά’ προτάγματα της τελευταίας δεκαετίας του 20ου αιώνα, για ένα παγκόσμιο φόρο στις επιχειρήσεις, το επιτελείο Μπάιντεν προσπάθησε να βάλει ξανά τη βορειοατλαντική συμμαχία στις ράγες μιας ηθικής διπλωματίας. Στόχος των Αμερικανών ήταν να στείλουν ένα μήνυμα σε φίλους και εχθρούς, πως το ΝΑΤΟ επιστρέφει στην κανονικότητα του, ως ένας παραδοσιακός μηχανισμός άμυνας απέναντι σε κοινές προκλήσεις.
Μια τέτοια εξέλιξη, δε «χαλάει» την Ευρώπη. Κυρίως επειδή μέσα από αυτή μπορεί να καμουφλάρει, τις δικές της αδυναμίες. Παρ’ όλα αυτά ο δρόμος δε θα είναι εύκολος, ιδιαίτερα σε ότι έχει να κάνει με το ρόλο της Κίνας. Στην Ευρώπη, δεν ομονοούν όλοι πως το Πεκίνο συνιστά απειλή ασφαλείας. Παρ’ όλα αυτά και για πρώτη φορά σε κορυφαίο κείμενο της βορειοατλαντικής συμμαχίας, η Κίνα αναγνωρίζεται ως απειλή. Σύμφωνα με τη διακήρυξη, η κινεζική πλευρά θέτει «συστημικές προκλήσεις για τους κανόνες πάνω έχει δομηθεί το διεθνές σύστημα, αλλά και για την ασφάλεια της Βορειατλαντικής συμμαχίας». Αν λοιπόν για τον Ντ.Τραμπ ο κίνδυνος ήταν κυρίως οικονομικός, για το επιτελείο Μπάιντεν με τις κινηματικές αναφορές, η πίεση προς το Πεκίνο πρέπει να ενταθεί στη βάση των φιλελεύθερων αξιών, στις οποίες η Δύση έχει ομονοήσει. Οι κυρώσεις λοιπόν, με αφορμή τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα όσα συμβαίνουν στην επαρχία Ξινγιανγκ, μοιάζει πως είναι απλά η έναρξη ενός πολύπλευρου παιγνίου, που μόλις άρχισε. Και ιδιαίτερα στο πεδίο των τεχνολογικών υποδομών, η Ευρώπη θα κληθεί να πάρει σημαντικά δύσκολες αποφάσεις, αποκλείοντας τις κινεζικές εταιρίες που θα διεκδικήσουν ρόλο στη μετάβαση στην εποχή του 5G ή και τους πρόθυμους αποδέκτες κινεζικής συνδρομής βλ. Όρμπαν.