Στα παπούτσια των Ελλήνων.

Το όνομα του Τζ.Πάιατ έγινε γνωστό στο ευρύ κοινό το 2014, όταν διέρρευσε μια συνομιλία του ως Πρέσβης των ΗΠΑ στην Ουκρανία με την τότε βοηθό Υφυπουργό Εξωτερικών για την Ευρώπη Β.Νούλαντ, σχετικά με την εσωτερική πολιτική κατάσταση στo Κίεβο. Αφού έγινε το πρόσωπο των ημερών, έμεινε στη θέση του έως το 2016, όπου το Σεπτέμβριο ορκίστηκε Πρέσβης στην Ελληνική Δημοκρατία. Σε μια περίοδο που -υπό τη διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ- στην Ουάσινγκτον ανησυχούσαν για τη σταθερότητα της οικονομίας, την ενίσχυση των ρωσόφιλων δυνάμεων και την ικανότητα της Ελλάδας να παραμείνει στην Ευρωζώνη, επέλεξαν ένα μπαρουτοκαπνισμένο διπλωμάτη καριέρας για ένα παραδοσιακά δύσκολο πόστο.

Κι’ όντως ο Πάιατ δεν άργησε να κατανοήσει τον τοπικό τρόπο σκέψης. Μπήκε πολύ γρήγορα στα παπούτσια των Ελλήνων και προώθησε τα αμερικανικά συμφέροντα απαντώντας στις κρίσιμες ελληνικές ανάγκες της εποχής. Σε μέρες, που λόγω των συριζαϊκών ψευδαισθήσεων, η χώρα προσπαθούσε να πιαστεί από όπου μπορούσε, ο Πάιατ προσέφερε λύσεις στην τότε ελληνική Κυβέρνηση κλειδώνοντας τον προσανατολισμό του Μεγάρου Μαξίμου, που κατά καιρούς αλληθώριζε για δανεικά από τη Βενεζουέλα και την Κούβα, έως τη Μόσχα και την Τεχεράνη. Με τα κρατικά ταμεία άδεια και κανέναν πρόθυμο να τη δανείσει, η Ελλάδα αδυνατούσε να μπει σε νέα εξοπλιστικά προγράμματα. Έτσι, οι ΗΠΑ βρήκαν την ευκαιρία να ενδυναμώσουν τη θέση τους στην Ανατολική Μεσόγειο, προσφέροντας εξοπλισμό και παράλληλα ασπίδα προστασίας στα ελληνικά συμφέροντα, ενώ οι παρεμβάσεις της απερχόμενης Προεδρίας Ομπάμα έβαλαν πλάτη σε μια εποχή που οι πιέσεις των δανειστών ήταν κάτι περισσότερο από αφόρητες. 

Αντίστοιχα, με την ανεργία να χτυπάει ιστορικά ρεκόρ, ο Πάιατ δημιούργησε τις συνθήκες προκειμένου το ελληνικό ανθρώπινο κεφάλαιο να εξελιχθεί σε ‘Ελ Ντοράντο΄ για τις αμερικανικές επιχειρήσεις. Google, η Cisco, η Microsoft, η Pfizer ανακοίνωσαν διαδοχικές επενδύσεις στη χώρα, με αποκορύφωμα την κυριαρχική παρουσία του αμερικανικού περιπτέρου στη ΔΕΘ το 2018. Ακολούθησε η εκκίνηση του Ελληνοαμερικανικού Στρατηγικού Διαλόγου, η ψήφιση του East Med Act, αλλά και μια σειρά από επενδύσεις με διττή σημασία. Δουλειές για τους Έλληνες και στρατηγικές διευκολύνσεις στις ΗΠΑ, όπως για παράδειγμα μέσα τη συμμετοχή του Αμερικανικού Κρατικού Οργανισμού Χρηματοδότησης (DFC) στο Νεωρίου Σύρου, στα ναυπηγεία Ελευσίνας και προφανώς στην ανάπτυξη του Λιμένα της Αλεξανδρούπολης σε στρατηγικό κόμβο για τα αμερικανικά στρατεύματα.

Δίχως αμφισβήτηση ο Τζ.Πάιατ είχε σημαντική συμβολή τόσο στο νέο πλαίσιο των ελληνοαμερικανικών σχέσεων, όσο κυρίως στο ρόλο του Πρέσβη των ΗΠΑ στην Ελλάδα. Μια προσέγγιση που ξένισε αρχικά, διότι θύμισε άλλες εποχές, όμως τελικά λειτουργώντας με στρατηγική ευφυία, ο ίδιος κατάφερε να ανατρέψει δεκαετίες αντιαμερικανικών κοινωνικών συναισθημάτων, όπως αποτυπώνουν και οι έρευνες. Με την Ελλάδα σταθεροποιημένη πια, οι ΗΠΑ επέλεξαν ο διάδοχος του να μην είναι διπλωμάτης καριέρας, με ότι κι’ αν αυτό σημαίνει. Για τον ίδιο τον απερχόμενο πρέσβη πάντως, δεν αποκλείεται οι σειρήνες της Ουκρανίας να χτυπήσουν ξανά, σε ένα πόστο που παραμένει κενό εδώ και σχεδόν ένα χρόνο.